U petak, 16. juna 2023. godine iza ikindije namaza (17:30 h) proučit će se Ikrar dova hadžijama koje putuju na hadž iz našeg džemata Faiku Musiću i Dževadu Mujanoviću.
Molimo Uzvišenog Allaha da primi našu dovu i podari hajirli put i hadž mebrur našim hadžijama, a svima nama koji još nismo obavili hadž da podari priliku i uvjete da to učinimo s hajrom! Amin!
Uz ovaj mubarek i obavijest prenosimo s portala https://www.hadziumra.ba i tekst Kur’an o hadžu:
Mnogi ajeti tretiraju pitanje i vrijednost hadža. Uzvišeni Allah, dželle še’nuhu, iz Svoje neizmjerne milosti, ukazao je na djela, čije izvršenje je garant koristi dunjaluka i ahireta. Uzvišeni Allah, dželle še’nuhu, kaže:
وَأَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالاً وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ(الحج، 27)
…i oglasi ljudima hadž! – dolaziće ti pješke i na kamilama iznurenim; dolaziće iz mjesta dalekih. (El-Hadž, 27.)
Kada Ibrahim, alejhis-selam, završi sa gradnjom Kabe, Allah, dž.š., naredi mu da pozove ljude na hadž. Ibrahim, alejhis-selam, reče: “O moj Stvoritelju, kako da pozovem ljude kad moj glas ne dopire daleko?” Allah, dželle še’nuhu, odgovori mu: “Ti pozovi a Moje je da to prenesem svim ljudima.” Ibrahim, alejhis-selam, uspe se na brdo Ebu Kubejs i reče: “O ljudi! Allah vam naređuje da hodočastite ovaj hram kako bi vas zbog toga nagradio Džennetom a udaljio i spasio kazne u Džehennemu, pa obavljajte hadž.” Odazvaše mu se svi koji bijaše u kičmama ljudi i matericama žena riječima: “Lebbejkellahumme lebbejk” – Odazivam Ti se, o moj Gospodaru, odazivam. Ko mu se tada odazva, obavi hadž ili će ga zasigurno obaviti. Ko se odazva jedanput, obavit će hadž jedanput, a ko se odazva više puta, obaviće hadž više puta.
الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلاَ رَفَثَ وَلاَ فُسُوقَ وَلاَ جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللَّهُ وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِي يَاأُوْلِي الأْلْبَابِ (البقرة، 197)
Hadž se obavlja u određenim mjesecima; onom ko se obaveže da će u njima obavljati hadž nema snošaja sa ženama i nema ružnih riječi, i nema svađe u danima hadža. A za dobro koje učinite Allah zna. I onim što vam je potrebno za put – snabdijte se. A najbolja opskrba je bogobojaznost. I Mene se bojte, o razumom obdareni! (El-Bekara, 197.)
Kurtubi u svome tefsiru kaže: “U Buharijevoj zbirci hadisa prenosi se da su se stanovnici Jemena upućivali na put bez prethodnog snabdijevanja (hranom, odjećom, obućom itd.); govorili su da se oslanjaju na Allaha, dželle še’nuhu. Kada bi došli u Meku, počeli bi sa traženjem od ljudi. Tada Allah, dželle še’nuhu, objavljuje dotični ajet: ‘I onim, što vam je potrebno za put, snabdijte se.’” (ajet)
فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنْ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنْ الْعَالَمِينَ (آل عمران، 97)
U njemu su znamenja očevidna – mjesto na kojem je stajao Ibrahim. I onaj koji uđe u nj treba biti siguran. Hodočastiti Hram dužan je, Allaha radi, svaki onaj koji je u mogućnosti; a onaj koji neće da vjeruje – pa, zaista, Allah nije ovisan ni o kome. (Alu ‘Imran, 97.)
إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوْ اعْتَمَرَ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِمَا وَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْرًا فَإِنَّ اللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ (البقرة، 158)
Safa i Merva su Allahova časna mjesta, zato onaj koji Kabu hodočasti ili umru obavi ne čini nikakav prestup ako krene oko njih. A onaj koji drage volje učini kakvo dobro djelo – pa, Allah je doista blagodaran i sve zna. (El-Bekara, 158.)
Komentarišući ovaj ajet Imam Kurtubi kaže: “Od Ibn Abbasa se prenosi da je rekao: ‘U džahilijetsko doba su šejtani po čitave noći provodili pjevajući i recitujući pjesme između Safe i Merve, između kojih su se nalazila božanstva. Kada se pojavio islam, muslimani rekoše: ‘O Allahov Poslaniče, nećemo tavafiti – obilaziti između Safe i Merve – jer je to širk (pripisivanje Allahu druga)’, potom je Allah, dželle še’nuhu, objavio ajet: ‘Safa i Merva su Allahova časna mjesta…(ajet)’”
Š’abi kaže: “Na Safi je bio kip koji se zvao „Isaf“, a na Mervi „Naile“, koje su idolopoklonici dodirivali i potirali kada bi vršili tavaf između Safe i Merve. Muslimani odbiše to raditi zbog tog njihovog čina, pa Allah objavi ajet: ‘Safa i Merva su Allahova časna mjesta… (ajet)’ Još se spominje da su spomenuti „Isaf“ i „Naile“ počinili zinaluk u Kabi i da ih je Allah, dželle še’nuhu, pretvorio u kamenje koje su potom mušrici postavili: jedan na Safu a drugi na Mervu, a Allah, dželle še’nuhu, najbolje zna. Neki pak kažu da je Adem, alejhis-selam, stao na Safi a Hava stala na Mervi pa su zbog tog dobili naziv Safa i Merva, a Allah, dželle še’nuhu, najbolje zna.”
وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنْ الْهَدْيِ وَلاَ تَحْلِقُوا رُءُوسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِنْ رَأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِنْ صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ فَإِذَا أَمِنتُمْ فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنْ الْهَدْيِ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (البقرة، 196)
Hadž i umru radi Allaha izvršavajte! A ako budete spriječeni, onda kurbane koji vam se nađu pri ruci zakoljite, a glave svoje, dok kurbani ne stignu do mjesta svoga, ne brijte. A onda među vama koji se razboli ili ga glavobolja muči, neka se postom, ili milostinjom, ili kurbanom iskupi. Kad budete slobodni, obavite umru do hadža i zakoljite kurban do koga možete lahko doći. A onaj ko ga ne nađe neka posti tri dana u danima hadža i sedam dana po povratku – to jest punih deset dana. To je za onoga koji nije iz Mekke. I bojte se Allaha i znajte da On teško kažnjava. (El-Bekara, 196.)
وَأَذَانٌ مِنْ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِنْ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَبَشِّرْ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (التوبة، 3)
…i proglas od Allaha i Njegova Poslanika ljudima na dan velikog hadža: ‘Allah i Njegov Poslanik ne priznaju mnogobošce.’ Pa ako se pokajete, to je za vas bolje; a ako se okrenete, znajte da Allahu nećete umaći! A nevjernike obraduj kaznom nesnosnom! (Et-Tevba, 3.)
أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَجَاهَدَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لاَ يَسْتَوُونَ عِنْدَ اللَّهِ وَاللَّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (التوبة، 19)
Zar smatrate da je onaj koji hodočasnike vodom napaja i koji vodi brigu o Časnom hramu ravan onome koji u Allaha i u onaj svijet vjeruje i koji se na Allahovu putu bori? Nisu oni jednaki pred Allahom. A Allah neće ukazati na Pravi put onima koji sami sebi nepravdu čine. (Et-Tevba, 19.)
فَإِذَا قَضَيْتُم مَّنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُواْ اللّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا فَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الآخِرَةِ مِنْ خَلاَقٍ. وَمِنْهُم مَنْ يَقُولُ رَبَّنآ ءَاتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ(البقرة، 200،201)
A kada završite obrede vaše, Allaha spominjite kao što spominjete pretke vaše, pa i više od toga! Ima ljudi koji govore: „Gospodaru naš, daj Ti nama na ovome svijetu!“, a na drugom svijetu neće imati ništa! – A ima i onih koji govore: „Gospodaru naš, daj nam dobro i na ovom i na drugom svijetu i sačuvaj nas od kazne paklene!“ (El-Bekara, 200.-201.)
Allah Uzvišeni naređuje da se spominje (zikr čini) i to u većoj mjeri nakon završetka obreda, stoga prekorava onoga koji mu se ne obraća izuzev u stvarima ovoga svijeta zapostavljajući drugi svijet. Dova u ovom ajetu sabira svako dobro i udaljava svako zlo, budući da „dobro“ obuhvaća svako ovosvjetsko dobro, kao što su zdravlje, dom, bračni drug, opskrba, korisno znanje, fino prijevozno sredstvo, dobro djelo i lijepa pohvala. Što se tiče dobara drugoga svijeta, najviše od njih je ulazak u Džennet i olakšanje pri polaganju računa. Spas od vatre pretpostavlja više stvari na ovome svijetu, kao što su: izbjegavanje zabrana (harama) i ostavljanje sumnjivih stvari. Kasim Ebu Abdurrahman kaže: „Kome je dato zahvalno srce, jezik koji zikr čini i strpljivo tijelo, dato mu je dobro na ovome svijetu i sačuvan je od kazne u vatri.“